ತುಳುವೆರೆ ಬೆನ್ನಿದ ಬದ್‌ಕ್ ಬೊಕ ನಂಬೊಲಿಗೆ

  ಫೋಟೋ ಕೃಪೆ: ಅನೂಪ್ ಸೂರಿಂಜೆ

ನಡಪುನ ಸಾದಿ ಒವ್ವು , ಬದ್‌ಕ್ ದೂರ ಪೋದು ಎತ್ತುಂಡು ಪನ್ಪಿನ‌ ಗೇನ ಇಜ್ಜಾಂದಿ ಅಲೆಮಾರಿ‌‌ ನರಮಾನಿ ಒಂಜಿ ಜಾಗೆ ಪತ್ದ್‌ ನಿಲೆ ಆಯೆ . ಕೂಡು ಜೀವನ ಸುರು ಮಂತೆ. ತನ್ನ ಜೀವನೊದ ಆದಾರೊಗು ಬೋಡಾದ್ ಕಾಡ್ ಕಡ್ತ್‌ದ್ ಗುಡ್ಡೆ ಜರ್ತ್ದ್ ಎಲ್ಯ ಮಟ್ಟುದ ಬೆನ್ನಿ-ಸಾಗೊಲಿ ಬೆನಿಯರೆ ಸುರು ಮಂತೆ . ಮುರ್ಗೊಲೆನ್ ಸಾಂಕಿಯೆ , ಬೆನ್ನಿದ ಬದುಕುದ ಒಟ್ಟುಗೆ ನಂಬೊಲಿಗೆದ ಪಂಚಾಂಗೊಡು ಕೆಲವು ಆರಾದನೆಲೆನ್ ಸುರು ಮಂತೆ. ಉಂದು ಮಾನವ ವಿಕಾಸೊಡು ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ್ ಮಾತ ಜಾಗೆಡ್ ತೋಜಿದ್ ಬರ್ಪಿನ ಸಂಗತಿ . ತುಳುವೆರೆನ ನಂಬೊಲಿಗೆ ಬೊಕ ಬದ್‌ಕ್ಗ್ ಬೆನ್ನಿಯೆ ಆದಾರ ಆದುಂಡು .
ತುಳುವೆರ್ ಮುಖ್ಯವಾದ್ ಎಣೆಲ್(ಕಾರ್ತಿ) , ಸುಗ್ಗಿ , ಕೊಳಕೆ ಪನ್ಪಿನ ಮೂಜಿ ಬುಲೆಕ್ಲೆನ್ ಬುಲೆಪೆರ್ . ಬಿಸುರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಪಗ್ಗು ಪದಿನೆನ್ಮ ಪೋಪಿನ ಪೊರ್ತುಲೆಡ್ ಕೈಬಿತ್ತ್ ಬಿತ್ತುದ್ ಸಾಗೋಲಿಗ್ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಮುಹೂರ್ತ ಪಾಡುವೆರ್ . ಉಂದುವೆ ಪೊರ್ತುಡು ನೇಜಿಗ್ಂದ್ ಬುಡ್ತಿನ ನೇಜಿದ ಕಂಡೊಲೆನ್ ದತ್ತುದು ಬಿತ್ತುವೆರ್. ಇಂಚ ಬಿತ್ತಿನ ಬಿತ್ತ್ ಮುಪ್ಪ ನಲ್ಪ ದಿನೊಟು ನಟ್ಟಿಗ್ ತಯಾರಾಯಿನ ನೇಜಿ ಆವೊಂತುಂಡ್ . ಇಂಚ ಪತ್ತನಾಜೆಗ್ ಅಂಕ – ಆಯನ ,‌ಆಟ – ನೇಮ ಮಾತೆನ್ಲ ಮುಗಿತೊಂದು ಬೆನ್ನಿದ ಬೇಲೆಗ್ ಜಪ್ಪುನ ಪದ್ದತಿ ನಡತೊಂದು ಬೈದುಂಡು .

ಕಂಡ ದಪ್ಪುನಗ ಎರುಕುಲು ದಪ್ಪರೆ ಆವಂದಿನ ಜಾಗೆಲೆಡ್ ಸುರುವೆ ಬರಿ ಕಡ್ಪುವೆರ್. ಪಿರಾಕ್ದ ಕಾಲೊಡು ಕಂಡದ ಬರಿ ಕಡ್ತಿನ ಜಾಗೆಡ್ ಬುಲೆಯಿನ ಅರಿ-ಬಾರ್ ಲಾಬೊದ ಪಾಲ್ ಪನ್ಪಿನ‌ ಪಾತೆರ ಇತ್ತುಂಡು. ನೀರ್ ಕಮ್ಮಿ ಇಪ್ಪುನ ಬೊಟ್ಟು ಕಂಡ ಬೊಕ ನೇಜಿದ ಕಲೊನು ಎಲ್ಯ ಬಾಯಿದ ನಾಯೆರ್‌ಡ್ ದಪ್ಪುವೆರ್. ನೀರ ಕಂಡೊನು ಮಲ್ಲಬಾಯಿದ ನಾಯೆರ್ಡ್ ಉದ್ದ – ಅಗಲೊಗು ದತ್ತುದು ಗೋರಿ ಒಯಿತ್ ಸರ್ಕೆ ಮನ್ಪುವೆರ್ .
ಬಿತ್ತುನ ಕಂಡೊಲೆಡ್ ಬೆನ್ನಿಡ್ ಪುಂಡಿ ಬಿತ್ತ್ (ಪುಂಡಿತ್ತ್)ಬಿತ್ತುನು ಬೊಕ ಬಿತ್ತ್ ಪಾರಾವುನು ( ಬಿತ್ತ್ ಗಿರಾವುನು ) ಪನ್ಪಿನ ರಡ್ಡ್ ವಿದ ಉಂಡು ಅಂಚೆನೆ ನೇಜಿಡ್ ಶ್ರೀ ಪದ್ದತಿ , ಪಾರಂಪರಿಕ ಪದ್ದತಿ , ಚಾಪೆ ನೇಜಿ ಪನ್ಪಿನ ಮೂಜಿ ವಿದ ಉಂಡು . ದಪ್ಪುನಗ ಉರಲ್ ಲೆತ್ತೊಂದು , ನೇಜಿ ನಡ್ನಗ ಪಾಡ್ದನ ,ಒಬೆಲೆ ಪನೊಂದು ಇತ್ತೆರ್ .‌ ನಟ್ಟಿ ಆಯಿನೆರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಬುಲೆ ಲೆಪ್ಪುನ ಕ್ರಮೊಲ ಇತ್ತುಂಡು .
ಬರ್ಸೊದ ನೀರ್ ಬೋಡಾಯಿನಾತ್ ತಿಕ್ಕುನ ಸಮಯ ಆಯಿನೆರ್ದ್ ಎಣೆಲ್ದ ಬುಲೆನ್ ಬೊಟ್ಟು , ಮಜಲ್ , ಬೈಲ್ ಮಾತ ಕಂಡೊಡ್ಲ ಬುಲೆಯರೆ ಸಾದ್ಯ. ನೇಜಿದ ಕಂಡೊರ್ದ್ ನೇಜಿ ದೆತ್ತಿನೆರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ,ಆ ಕಂಡೊನು ದತ್ತುದು ನಟ್ಟಿರ್ದ್ ದುಂಬು ಆ ಕಂಡೊಡು ತೇವುದ ಇರೆಟ್ ಮಂಜಲ್ , ತಾರೆದ ಎಣ್ಣೆ ಬೊಕ ಸೀಗೆ ಪಾಡ್ದ್ ಕೌಂಪುನ ಕ್ರಮೊಲ ಕೆಲವು ಕಡೆಟ್ ನಡಪುಂಡು , ನೇಜಿ ದೆತ್ತಿನ ಕಂಡ ಪೆದ್ಮೆದಿ. ಆ ಕಂಡೊಗು ನಂಜಿ ಏರರೆ ಬಲ್ಲಿ ಪನ್ಪಿನ ನಂಬೊಲಿಗೆ ನೆತ್ತ ಪಿರವು ಉಂಡು ಪನ್ಪಿನ ತೆರಿಯುಂಡು . ಎಣೆಲ್ದ ಕಂಡೊಗು ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲ್ದ ಅಮಾವಾಸ್ಯೆದಾನಿ ಕಾಯೆರ್ದ ಕೋಲು ಊರುನ ಕ್ರಮೊಲ ಉಂಡು ಉಂದೆತ ಪಿರವುಡು ಕ್ರಿಮಿಕ್ಲೆರ್ದ್ ಬುಲೆನ್ ರಕ್ಷಣೆ ಮನ್ಪುನ ತುಳುವೆರೆನ ಅಲೋಚನೆ ಮೆಚ್ಚೊಡಾಯಿನವು . ಉಂದುವೆ ಆಟಿದ ಅಮವಾಸ್ಯೆ ದ ಸಮಯೊಡು ಬಡಕಾಯಿ ಗಟ್ಟೊದ ಮರ್ಗಿಲ್ಡ್ ತಡ್ಪೆಡ್ ಅಡ್ಯ ಕನತುದು ಕಂಡೊಡು ಕೌಂಪುನ ಕ್ರಮ ನಡಪುಂಡು ಇಂಚ ಕೌಂತಿನ ಅಡ್ಯ ಕೆಯಿ ಕೊಯಿನೆಟಲ ಹಾಲಾಪುಜಿ ಪನ್ಪಿನ ನಂಬೊಲಿಗೆ ಅಲ್ತ ಜನಕ್ಲೆಗ್ ಉಂಡು .
ಸುಗ್ಗಿದ ಬುಲೆತ ಪೊರ್ತುಡು ಬೊಟ್ಟು ಕಂಡೊಲೆಡ್ ನೀರ್ದ ಕುಂದೆಲ್ ಇಪ್ಪುನೆರ್ದಾವರ ಮಜಲ್ ಬೊಕ ಬೈಲ್ ಕಂಡೊಲೆಡ್ ಸುಗ್ಗಿ ಬುಲೆಪೆರ್ . ಕೊಳಕೆದ ಬುಲೆ ಅರೆಗಾಲೊಡ್ಲ ನೀರ್‌ ಇತ್ತಿನ ಜಾಗೊಲೆಡ್ ಬುಲೆಪೆರ್ ಅಂಚಾದ್ ” ಬಲಕೆ ಇತ್ತಿನಾಯಗ್ ಕೊಲಕೆ ” ಪನ್ಪಿನ ಪಾತೆರ ಬೈದುಂಡು .‌
ಬುಲೆಕ್ಲೆನ ಗುಣ ಬೊಕ ಸಾಂಕಾಟೊಗು ಸರಿಯಾದ್ ಪೊಣ್ಣ ಜೀವನೊಗು ಸರ್ಕೆ ಮಂತ್ ತೂಯಿನ ತುಳುವೆರ್ ಬರ್ಸೊಗು ಜಾಸ್ತಿ ಸಾಂಕಾಟಿಗೆ ಇಜ್ಜಾಂದೆ ಬುಲೆಪುನ ಎಣೆಲ್ಗ್ ಸೂಲೆ , ಸುಗ್ಗಿದ ಬುಲೆತ ಪೊರ್ಲುಗು ಸರಿಯಾದ ಮದಿಮಾಲ್ , ಕೊಳಕೆದ ಬುಲೆನ್ ಆಕೆ-ಜೋಕೆಡ್ ಸಾಂಕುನೆರ್ದಾವರ ಪೆದ್ಮೆದಿ ಪಂದ್ ಲೆಯಿದೆರ್ .
ಕೆಸರ್ ಬೈಲ್ದ ಕಂಡೊಲೆಡ್ ತೋಡ ಕೆಸರ್ ಹೆಚ್ಚಾದ್ ಇಪ್ಪುನೆರ್ದ್ ಬೈಲ್ದ ಕೆಯಿ ಹಾಲಾಪುಂಡು. ಆಂಡ ತೋಡ ಬರಿತ ಮಣ್ಣು ಆಯಿನೆರ್ದ್ ಬೈಲ್ದ ಕೊರಲ್ ಎಡ್ಡೆ ಬುಲೆಯುಂಡು. ನೀರ್ ಕಮ್ಮಿ ಇಪ್ಪುನ ಬೊಟ್ಟುಡು ಬುಲೆ ಕಮ್ಮಿ ಬತ್ತುಂಡಲ ಬೈ ಎಡ್ಡೆ ಇಪ್ಪುಂಡು ಅಂಚಾದ್ ” ಬೈಲ್ದ ಬಾರ್ ಎಡ್ಡೆ ,‌ ಬೊಟ್ಟುದ ಕೆಯಿ ಎಡ್ಡೆ ” ಪನ್ಪಿನ ಪಾತೆರ ಬೈದುಂಡು . ಕೊಳಕೆದ ಬುಲೆ ಬುಲೆವುನಕ್ಲ್ ಕಮ್ಮಿ ಇಪ್ಪುನೆರ್ದಾವರ ಕೊಳಕೆದ ಕೆಯಿ ಕೊಯ್ಯರೆ ಆನಗ ಪಕ್ಕಿಲೆನ ಉಪದ್ರ ಜೋರುಡು ಇಪ್ಪುಂಡು . ಕೊಳಕೆದ ಪೊರ್ತುಡು ಮಜಲ್‌ ಬೊಕ ಬೊಟ್ಟು ಕಂಡೊಲೆಡ್ ಹೆಚ್ಚಾದ್ ಕಾಯಿಕಜಿಪು ಬುಲೆಪುನೆನ್ ತೂವೊಲಿ. ಎನೆಲ್ದ ಬುಲೆಬೊಕ ಸುಗ್ಗಿದ ಬುಲೆ ಮನ್ಪಂದೆ ಇ ಪೊರ್ತುದ ನಡುಟು ಮನ್ಪುನ ಬೆನ್ನಿಗ್ ಪಟ್ಲ , ಬೊಕ ಸುಗ್ಗಿದ ಬುಲೆ ಮನ್ಪಂದೆ ಕೊಳಕೆರ್ದ್ ಒಂತೆ ಬೇಗ ಮನ್ಪುನ ಬೆನ್ನಿಗ್ ಇಡೆ ಕೊಳಕೆ ಪಂದ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್.
ಆಟಿದ ಪೊರ್ತುಡು ಎನೆಲ್ದ ಬುಲೆತ ಕೊರಲ್ದ ಪೊಟ್ಟೆ‌ ಮೂಡುನ ಪೊರ್ತಾಯಿನೆರ್ದ್ ಆಟಿದ ಬರ್ಸ ಎಡ್ಡೆ ಬತ್ತುಂಡ ಅಟ್ಟೊಡು ದಿಂಜುನೆರ್ದ್ ಹೆಚ್ಚ ಬುಲೆಸಲೆ ಬರ್ಪುಂಡು , ಸೋನದ ಬರ್ಸೊಡು ಕೊರಲ್ ದಡ್ಡಾಪುಂಡು ಪನ್ಪಿ ನಂಬೊಲಿಗೆಡ್ “ಆಟಿದ ಬರ್ಸೊಗು ಅಟ್ಟ ಪೊಲಿವು, ಸೋನದ ಬರ್ಸೊಗು ಸೊಂಟ ಪೊಲಿವು” ಪನ್ಪಿನ‌ ಪಾತೆರಲ ಬೈದುಂಡು .
ಬೆನ್ನಿ ಸಾಗೋಲಿದ ಇಸಯೊಡು ಒಕ್ಕಿನಾತ್ ಇಚಾರೊಲು ನನಲಾತ್ ತಿಕ್ಕೊಂದು ಪೋಪುಂಡು , ಜಾಗೆರ್ದ್ ಜಾಗೆಗ್ ಸಾಗೋಲಿದ ರೀತಿಡ್ ಪರಾಕ್ ಇಪ್ಪುಂಡು . ಇಂಚಿಪೊದ ದಿನೊಕ್ಲೆಡ್ ಎಣೆಲ್ದ ಬುಲೆ ಮಾತ್ರ ಬುಲೆಪುನ ಹೆಚ್ಚಾದ್ ತೂವೊಲಿ . ಆದಿರ್ದ್ ನರಮಾನಿಗ್ ಜೀವನಾದಾರ ಆದಿಪ್ಪುನ ಬೆನ್ನಿ-ಸಾಗೊಲಿ ಬೊಕ ತುಳುವೆರೆನ ಆಚರಣೆ ಆರಾದನೆದ ನಡುಟು ಬುಡ್ಪಾವರೆ ಆವಂದಿನ ಸಂಬಂದೊಲು ಉಂಡು. ಸೊಲ್ಮೆಲು.

ಬರವು : ವಿವೇಕ್.ಬಿ.ಶೆಟ್ಟಿ ,ತೋಡಾರ್
ಮಾಹಿತಿ ಋಣ : ಸುಶೀಲ.ಶೆಡ್ತಿ ,‌‌ಮಿತ್ತಡ್ಜೆ